Ολομέλεια – Ομιλία για Εξορθολογισμό Απονομής Δικαιοσύνης

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

«Η ελληνική δικαιοσύνη χρειάζεται ένα συνολικό μεταρρυθμιστικό σχέδιο, ένα όραμα που να ισχυροποιεί το αίσθημα ισονομίας και προστασίας που έχει ανάγκη ο πολίτης», τόνισε, κατά τη συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής, του σχεδίου νόμου: ‘Εξορθολογισμός και βελτίωση στην απονομή της πολιτικής δικαιοσύνης και άλλες διατάξεις’, ο Βουλευτής Ν. Χίου και Υπεύθυνος Τομέα Περιφερειακής Πολιτικής, Κωστής Μουσουρούλης.

Όπως υπογράμμισε, έχουμε ένα νομικό σύστημα, το οποίο πάσχει από αστάθεια, ανομοιογένεια, χαμηλή ποιότητα -ιδίως με τα πρόσφατα ‘γονατογραφήματα’ της Κυβέρνησης- και επιτείνει την καθυστέρηση στην απονομή δικαιοσύνης. Πρόσθεσε ότι τα περισσότερα προβλήματα της χώρας μας μετατρέπονται σε πολιτικά, επειδή ακριβώς δεν κατορθώνουμε να τα επιλύσουμε ως τεχνικά, δηλαδή στη γέννησή τους και στο σωστό πεδίο αντιμετώπισης.

«Ούτε η δικαιοσύνη δεν μπορεί να ξεφύγει από το σημερινό πρωτοφανές κλίμα απαξίωσης και αμφισβήτησης των θεσμών στη χώρα μας», τόνισε και επεσήμανε πως, για την Κυβέρνηση, η επιτάχυνση έχει γίνει αυτοσκοπός, αφού θυσιάζει θεμελιώδεις αρχές του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας στο βωμό συγκυριακών προτεραιοτήτων, όπως αντίστοιχα κάνει, για παράδειγμα, με τις αποκρατικοποιήσεις, όπου ο παράγοντας χρόνος, υπερισχύει της ποιότητας, ή ακόμα και της λογικής. Εξέφρασε δε, τις αμφιβολίες του, κατά πόσον η ηλεκτρονική υποβολή δικογράφων, η εξωδικαστική επίλυση διαφορών, η μείωση των συνθέσεων των εφετείων, ή η εξωτερίκευση, που προβλέπονται στο υπό συζήτηση σχέδιο νόμου, μπορούν πράγματι να επιταχύνουν την απονομή της δικαιοσύνης, χωρίς να επηρεάσουν την ορθότητά της. Όπως είπε, πρόκειται «για παυσίπονα στην ασθένεια».

Τέλος, ο Κωστής Μουσουρούλης δεν παρέλειψε να αναφερθεί στη Χίο, επισημαίνοντας ότι εκκρεμεί εδώ και οκτώ χρόνια η απόφαση υλοποίησης του Δικαστικού Μεγάρου Χίου, ενώ στις υπάρχουσες υπηρεσίες παρατηρούνται κενά στελέχωσης και παντελής έλλειψη μηχανοργάνωσης. «Κύριε Υπουργέ, κάντε μια λειτουργική επισκόπηση του συστήματος απονομής δικαιοσύνης στην περιφέρεια. Πάρτε ως πιλοτικό παράδειγμα τα νησιά που έχουν και το επιπλέον πρόβλημα της επικοινωνίας. Δείτε πώς λειτουργεί το σύστημα εκεί. Βρείτε τι φταίει και διορθώστε το, για να μπορούμε κάποτε να έχουμε και αποτέλεσμα», κατέληξε.

Επισυνάπτεται το πλήρες κείμενο της ομιλίας του Κωστή Μουσουρούλη, από τα Πρακτικά της Βουλής.

ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ

ΙΓ’ ΠΕΡΙΟΔΟΣ  ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΜΕΝΗΣ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

ΣΥΝΟΔΟΣ Β’- ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΡΟΔ΄

Τρίτη 12.7.2011

«Εξορθολογισμός και βελτίωση στην απονομή της πολιτικής δικαιοσύνης και άλλες διατάξεις».

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΟΥΣΟΥΡΟΥΛΗΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

Κύριε Υπουργέ, καλή επιτυχία και από εμένα. Εύχομαι η φόρτιση που σας προκάλεσε η προσπάθεια να δικαιολογήσετε τα αδικαιολόγητα ως κυβερνητικός εκπρόσωπος, να εκτονωθεί με δημιουργικό έργο.

Κύριε Πρόεδρε, παρά τις εκάστοτε προσπάθειες που έχουν γίνει διαχρονικά για την απλούστευση και κωδικοποίηση της νομοθεσίας, η αλήθεια είναι ότι έχουμε ένα νομικό σύστημα που πάσχει από αστάθεια, ανομοιογένεια και χαμηλή ποιότητα, όπως έχουμε δει τελευταία με πολλά γονατογραφήματα – ας μου επιτραπεί ο όρος – που φέρνει η Κυβέρνηση στη Βουλή. Αυτά είναι τα συμπτώματα. Η καθυστέρηση της απονομής δικαιοσύνης, κύριε Υπουργέ, είναι το εξάνθημα της ασθένειας από την οποία πάσχει το νομικό σύστημα της χώρας.

Ο συνάδελφος του Λαϊκού Ορθόδοξου Συναγερμού, κ. Βορίδης, αναρωτήθηκε προηγουμένως, γιατί δεν έχουν αντιμετωπιστεί αυτά τα συμπτώματα, τα εξανθήματα, παρά το γεγονός ότι από το Υπουργείο Δικαιοσύνης πέρασαν έγκριτοι νομικοί. Το ερώτημα μπορεί να απαντηθεί γενικότερα. Κατά τη γνώμη μου, τα περισσότερα προβλήματα της χώρας μας γίνονται πολιτικά επειδή δεν κατορθώσαμε να τα επιλύσουμε ως τεχνικά, στη γέννησή τους. Φταίει η δημόσια διοίκηση; Φταίει η συγκυρία; Να προσθέσω εδώ ότι ο προκάτοχός σας Υπουργός είχε πει ότι δεν θα πρέπει να θυσιάζονται οι θεμελιώδεις αρχές του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας στο βωμό συγκυριακών προτεραιοτήτων. Για τη δική σας Κυβέρνηση, η επιτάχυνση έχει γίνει αυτοσκοπός και το παράδειγμα είναι οι αποκρατικοποιήσεις υπό το γνωστό πλέον «άρον – άρον» και «όσο-όσο».

Οι εκκρεμείς δικαστικές υποθέσεις, οι διαρκείς αναβολές τους, ακόμα και οι καθυστερήσεις έκδοσης των αποφάσεων, αποτελούν τεράστιο θέμα. Ο πολίτης υποπτεύεται ακόμα ότι η αρνησιδικία μπορεί και να είναι και σκόπιμη, δηλαδή να «εξυπηρετεί».

Το θέμα δεν είναι μόνο ηθικό. Η ηθική διάσταση είναι άλλωστε σαφής. Το θέμα έχει μεγάλες κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις, επιπτώσεις που είναι και επιβλαβείς για τα οικονομικά της χώρας, δεδομένου ότι χάνονται έσοδα.

Όλα όσα προανέφερα, κύριε Υπουργέ, αποτελούν τους λόγους, για τους οποίους δεν μπορεί ούτε η δικαιοσύνη να ξεφύγει από το γενικότερο κλίμα απαξίωσης και αμφισβήτησης των θεσμών στη χώρα μας. «Απαξίωση» σημαίνει έλλειψη εμπιστοσύνης  και εντός αλλά και εκτός της χώρας. Δεν είναι τυχαίο ότι οι συνομιλητές των εκάστοτε ελληνικών κυβερνήσεων για τις μεγαλύτερες ξένες άμεσες επενδύσεις που έχουν γίνει στην Ελλάδα, επιμένουν στην εξαίρεσή τους από τα ελληνικά δικαστήρια. Ζητούν διεθνή διαιτησία ή άλλες ρυθμίσεις, απορρίπτοντας τον Έλληνα δικαστή και την ελληνική έννομη τάξη. Συμφωνούμε; Νομίζω ότι κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει αυτή την πραγματικότητα. Το δε πρόβλημα οξύνεται από την περιορισμένη ικανότητα του συστήματος διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ.

Κατά την αιτιολογική έκθεση του Νομοσχεδίου, το πρόβλημα είναι περισσότερο λειτουργικό και σχετίζεται με τον παραδοσιακό τρόπο λειτουργίας της ελληνικής δικαιοσύνης, δηλαδή με την αδυναμία της να προσαρμοστεί στις εξελίξεις και να αντιμετωπίσει τις σύγχρονες ανάγκες. Προφανώς το Υπουργείο αναγνωρίζει δυο πράγματα: την έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού και την έλλειψη υποδομών.

Και εδώ να επικαλεσθώ την εμπειρία μου, κύριε Υπουργέ, όταν την περίοδο 2004-2007, ως γενικός γραμματέας του Υπουργείου Οικονομίας αρμόδιος για τις ιδιωτικές επενδύσεις, το Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης και την προετοιμασία της περιόδου 2007-2013, είχα προτείνει να εντάξουμε στο ΕΣΠΑ ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα αναβάθμισης των υποδομών και του ανθρώπινου δυναμικού της ελληνικής δικαιοσύνης. Δεν θα έλεγα ότι την πρόταση αυτή την είχαν χαιρετίσει οι εκπρόσωποι της ελληνικής δικαιοσύνης, αλλά και ορισμένοι από το ίδιο το Υπουργείο που αναρωτήθηκαν αν θα τα καταφέρουν να ετοιμάσουν διαχειριστική αρχή, να μπουν στην ψηφιακή εποχή κλπ.

Και σας  ρωτώ: Μπορεί η ηλεκτρονική υποβολή δικογράφων, η εξωδικαστική επίλυση διαφορών, η μείωση των συνθέσεων των εφετείων –το μονομελές- να λύσουν το πρόβλημα συμφόρησης των δικαστηρίων; Ένα παράδειγμα αποτελεί το νομοσχέδιο της κυρίας Κατσέλη για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά. Με το Νόμο αυτό έγινε μια προσπάθεια εξωτερίκευσης. Ποιο ήταν όμως το αποτέλεσμα στην πράξη; Τι πέτυχε δηλαδή αριθμητικά στο εξωδικαστικό κομμάτι;

Μπορούν λοιπόν τέτοια μέτρα να επιταχύνουν την απονομή της δικαιοσύνης; Και αν μπορούν – ας πούμε ότι μπορούν- επηρεάζεται ή όχι η ορθότητα της απονομής δικαιοσύνης;

Κατά τη γνώμη μου, όλα αυτά μπορεί να είναι θετικά και να αξίζουν συγχαρητήρια και στις δυο επιτροπές που προετοίμασαν το νομοσχέδιο. Δεν είναι όμως τίποτε άλλο, παρά παυσίπονα στην ασθένεια, τα συμπτώματα της οποίας περιέγραψα προηγουμένως.

Θα σας δώσω ένα παράδειγμα από την πατρίδα μου, την εκλογική μου περιφέρεια, τη Χίο. Το Δικαστικό Μέγαρο Χίου, οκτώ χρόνια τώρα, βρίσκεται σε εκκρεμότητα. Το Υπουργείο είχε αποφασίσει τον Αύγουστο του 2003 να κατασκευάσει δικαστικό μέγαρο για να συστεγάσει, τα διάφορα όργανα απονομής δικαιοσύνης που είναι διάσπαρτα στην πόλη. Το 2006 δημοπρατήθηκε η πρώτη φάση –χωματουργικά και σκυρόδεμα, το 2007 υπεγράφη η σύμβαση αλλά δεν ξεκίνησαν οι εργασίες γιατί, αν θυμάμαι καλά, έπρεπε να εκπονηθεί – τότε το ανακάλυψε ο φορέας- και να εγκριθεί το τοπικό ρυμοτομικό σχέδιο προκειμένου να βγει η οικοδομική άδεια. Μετά από κάποιους μήνες ο ανάδοχος αιτήθηκε τη διάλυση της εργολαβίας η οποία εγκρίθηκε το Δεκέμβριο του 2010. Τον Απρίλιο του 2011, δηλαδή οκτώ σχεδόν χρόνια μετά την αρχική απόφαση, έγινε νέα διακήρυξη και ακόμα περιμένουμε.

Με τους ρυθμούς δημιουργίας υποδομών που έχουμε, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υποστηριχθεί η προσπάθεια επιτάχυνσης της απονομής δικαιοσύνης. Για να μην μιλήσω για τη μηχανοργάνωση, που στο νησί μου είναι άγνωστη λέξη, ή ακόμα και για τα κενά υπαλλήλων που θα μπορούσαν κάλλιστα με μια ανακατανομή να τακτοποιηθούν.

Κύριε Υπουργέ, δείτε λίγο την περιφέρεια. Κάντε μια λειτουργική επισκόπηση του συστήματος απονομής δικαιοσύνης στην περιφέρεια. Δεν μπορείτε λόγω χρόνου; Πάρτε ως πιλοτικό παράδειγμα τα νησιά που έχουν και το επιπλέον πρόβλημα της επικοινωνίας. Δείτε πώς λειτουργεί το σύστημα εκεί. Βρείτε τι φταίει και διορθώστε το, για να μπορούμε κάποτε να έχουμε και αποτέλεσμα.

Κύριε Πρόεδρε, η ορθή λειτουργία της δικαιοσύνης είναι υπόθεση δημοκρατίας. Κατά τη γνώμη μου, η ελληνική δικαιοσύνη χρειάζεται ένα συνολικό μεταρρυθμιστικό σχέδιο, με ένα σωστά προσδιορισμένο όραμα που να ισχυροποιεί το αίσθημα ισονομίας και προστασίας που έχει ανάγκη ο πολίτης. Προϋπόθεση γι’ αυτό αποτελεί η καλύτερη νομοθέτηση. Στη Βουλή. Από εδώ ξεκινούν όλα. Αυτό όμως, απαιτεί μακροπρόθεσμη οπτική και όχι βραχυπρόθεσμη διαχείριση. Και όπως βλέπουμε μέχρι στιγμής, η δική σας Κυβέρνηση ασχολείται μόνο με το δεύτερο, ενώ η Νέα Δημοκρατία με το πρώτο.

Ευχαριστώ.