Αστακός: Ένα project που «μαγειρεύεται» με ελαφρότητα και «σερβίρεται» με αφέλεια

Στις 26/1/2010 ο ΥΦΥΠΕΞ κος Κουβέλης δηλώνει από το Κατάρ ότι «η Ελλάδα επιθυμεί συνεργασία με τη χώρα αυτή στο Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο – Liquefied Natural Gas (LNG)». Στις 7/3/2010 ο Υπουργός Επικρατείας κος Παμπούκης, ανακοινώνει «Επένδυση τερματικού σταθμού LNG εξαγωγικού χαρακτήρα στο λιμάνι του Αστακού».

Στις 3/5/2010 οι κκ. Κουβέλης και Mohammed Saleh Al Sada (Υπουργός Επικρατείας για την Ενέργεια και τη Βιομηχανία του Κατάρ) υπογράφουν στο Μέγαρο Μαξίμου Μνημόνιο Κατανόησης (Memorandum of Understanding) με τίτλο «Στρατηγική Συνεργασία μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και του Κατάρ για το έργο του Αστακού («Strategic Cooperation between the Hellenic Republic the State of Qatar for the Astakos Project»).Μέχρι τότε γνωρίζουμε ότι πρόκειται για μια στρατηγικής σημασίας απόφαση για την κατασκευή ενός δεύτερου τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Ελλάδα και υποθέτουμε ότι η Κυβέρνηση κατέληξε σε αυτή συνεκτιμώντας όλες τις παραμέτρους.

Στις 23/4 οι αναγνώστες των εφημερίδων «Ελεύθερη Ώρα» και «Αυγή», πληροφορούνται ότι, τελικά, το καύσιμο δεν θα είναι LNG αλλά Υγραέριο – Liquefied Petroleum Gas (LPG) και μάλιστα θα αποθηκεύεται σε μεγάλη κλίμακα προκειμένου να τροφοδοτεί μια μονάδα ηλεκτροπαραγωγής 1.010 MW. Η πληροφόρηση αυτή προέρχεται από τη δημοσίευση στις εν λόγω εφημερίδες, περίληψης της με αριθμό Γ-4430/23.4.2010 (Ι-111708/21.4.2010) αίτησης που η «ASTAKOS POWER PLAN Consortium» υπέβαλε στις 21/4 στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) με τίτλο : «Αίτηση για χορήγηση άδειας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που αφορά σε σταθμό LPG (Liquefied Petroleum Gas) συνδυασμένου κύκλου και ισχύος 1.010 MW».

Στις 17/5 η ΡΑΕ με το Ο-41602 έγγραφό της, ζητά από το Διαχειριστή του Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΣΜΗΕ) να πληροφορηθεί τη δυνατότητα απορρόφησης των 1.010 MW στην Αιτωλοακαρνανία και λαμβάνει, αυθημερόν την απάντηση, με το 5435 έγγραφο του ΔΕΣΜΗΕ. Στις 18/5, ο ΥΦΥΠΕΞ διαβιβάζει στη ΡΑΕ με επιστολή του το κείμενο του Μνημονίου Κατανόησης που υπεγράφη στις 3-5-2010. Την ίδια ημέρα, η ΡΑΕ εκδίδει την 253/18.5.2010 θετική γνωμοδότησή της για τη «χορήγηση στην εταιρεία ASTAKOS POWER PLAN Consortium, άδειας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, που αφορά σταθμό LPG συνδυασμένου κύκλου ισχύος 1010 MW..» σημειώνοντας, βεβαίως, ότι η έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητές της. Τότε γίνεται ευρέως γνωστό, ότι ο σταθμός ηλεκτροπαραγωγής θα χρησιμοποιεί ως καύσιμο το υγραέριο.

Απαντώ στο εύλογο ερώτημα, γιατί η κυβέρνηση δεν ανακοίνωσε εξαρχής ότι επρόκειτο για μια επένδυση LPG : διότι είναι γνωστό ότι το υγραέριο ευθύνεται για ορισμένα από τα μεγαλύτερα ατυχήματα  στον κόσμο δεδομένου ότι πρόκειται για αόρατο και  εύφλεκτο σε θερμοκρασία περιβάλλοντος καύσιμο, ενώ, επειδή είναι βαρύτερο του αέρα σε περίπτωση διαρροής συγκεντρώνεται στο έδαφος («έρπει») ακόμα και σε ανοιχτό χώρο, οπότε σε περίπτωση ανάφλεξης δημιουργείται ολοκαύτωμα. Αντίθετα, το φυσικό αέριο, έχει ένα από τα καλύτερα ιστορικά στον τομέα της ασφάλειας δεδομένου ότι είναι ελαφρύτερο του αέρα και σε περίπτωση διαρροής διαχέεται γρήγορα στην ατμόσφαιρα. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο το ότι καμιά ευρωπαϊκή χώρα δεν χρησιμοποιεί LPG για παραγωγή ηλεκτρισμού, ούτε το ότι η βιομηχανία αποφεύγει να τοα αποθηκεύει και να το χρησιμοποιεί σε μεγάλες ποσότητες. Αν όμως, οι αρμόδιοι δεν γνώριζαν ότι το χρησιμοποιούμενο καύσιμο θα είναι LPG, τότε άνετα μπορώ να ισχυρισθώ ότι η ενεργειακή πολιτική της κυβέρνησης είναι για γέλια. Αν πάλι το γνώριζαν και παρόλα αυτά αποφάσισαν να εισάγουν επίσημα το LPG ως καύσιμο ηλεκτροπαραγωγής στην Ελλάδα, τότε είναι για κλάματα.

Για γέλια ή για κλάματα, μήνες μετά, στις 7/9, με Κοινή Υπουργική Απόφαση τεσσάρων  Υπουργών, εγκρίνεται η αλλαγή των περιβαλλοντικών όρων της πολύπαθης (για άλλους λόγους), Ναυτικής και Βιομηχανικής Περιοχή (ΝΑ.ΒΙ.ΠΕ) Πλατυγιαλίου Αστακού, ώστε να περιλαμβάνεται στις επιτρεπόμενες χρήσεις η αποθήκευση υγραερίου (ΚΥΑ 386/7.9.2010 – Τεύχος Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων και Πολεοδομικών Θεμάτων).

Στις 20/10 ανακοινώθηκε ότι η επένδυση ματαιώνεται (για άλλους λόγους).  Ευτυχώς η κα Μπιρμπίλη δεν θα χρειαστεί να υπογράψει την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων. Ούτε και η Δημόσια Επιχείρηση Αερίου (ΔΕΠΑ) θα χρειαστεί να ολοκληρώσει τη μελέτη ασφάλειας που – με εντολή της κας Υπουργού, ανέθεσε ως άλλοθι για την επόμενη φάση της διαδικασίας αδειοδότησης (μια μελέτη ουσιαστικά περιττή αφού είναι γνωστό το πρόβλημα ασφαλείας του LNG για ηλεκτροπαραγωγή).

Επί μήνες λοιπόν προωθείτο σε ανώτατο Κυβερνητικό επίπεδο μια ενεργειακή επένδυση με σοβαρά ζητήματα ασφαλείας, πλην των ενεργειακών. Δεν εξηγούνται αλλιώς οι εγκρίσεις που δόθηκαν σε χρόνους ρεκόρ για επικίνδυνες τεχνολογίες που δεν εφαρμόζονται ούτε σε τριτοκοσμικές χώρες.

Το θέμα όμως δεν σταματά εδώ. Πέντε μέρες πριν την ανακοίνωση ματαίωσης, στις 15/10, ο Πρωθυπουργός (απληροφόρητος) όχι μόνο επιβεβαίωσε στη Βουλή την προσωπική του στήριξη στην επένδυση, αλλά υπεραμύνθηκε της ασφάλειας του υγραερίου, καταθέτοντας, μάλιστα, πίνακα με τους αποθηκευτικούς χώρους στην Ευρώπη. Αυτό που δεν είπε ήταν ότι οι χώροι αυτοί δεν συνδέονται με χρήση του LPG για ηλεκτροπαραγωγή. Αντίθετα τα προβλήματα ασφάλειας της επένδυσης στον Αστακό, τίθενται λόγω της καύσης του αποθηκευμένου LPG για ηλεκτροπαραγωγή πολύ μεγάλης κλίμακας. Για αυτό το λόγο άλλωστε, όλες οι Ευρωπαϊκές χώρες έχουν απαγορεύσει την ηλεκτροπαραγωγή από υγραέριο και καμία δεν έχει μεταβάλει τη στάση της ως προς αυτό. Είπε επίσης ο Πρωθυπουργός ότι η εγκατάσταση θα πιστοποιηθεί για την ασφάλειά της από ξένο οίκο. Αυτό που δεν είπε είναι ότι τέτοιες πιστοποιήσεις δίνονται με τις απαραίτητες ρήτρες αποποίησης ευθυνών σε περίπτωση ατυχήματος και αφορούν σε συγκεκριμένες προδιαγραφές, οι οποίες, αν τηρηθούν,  απλώς μειώνουν ελάχιστα τους μεγάλους κινδύνους. Είναι γνωστό άλλωστε, ότι καμία τεχνολογία δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα αποτελεσματικά, αφού η επικινδυνότητά του υγραερίου είναι εγγενής και οφείλεται στα φυσικοχημικά του χαρακτηριστικά. Εκτός από τα πολλά αναπάντητα ερωτήματα του project, υπάρχει και μια αδιαμφισβήτητη διαπίστωση. Οι κύριοι που προετοίμασαν τις αφελείς αυτές παρεμβάσεις του Πρωθυπουργού στη Βουλή, τον εξέθεσαν ανεπανόρθωτα.