Παρέμβαση Κωστή Μουσουρούλη στο ΕΛΚ
6η συνάντηση εργασίας του Δικτύου Ευρωπαϊκών Υποθέσεων
του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ), Βρυξέλλες, 17-10-2011
Αγαπητέ Πρόεδρε και αγαπητοί συνάδελφοι, σας άκουσα με ιδιαίτερη προσοχή και προβληματισμό.
Θεωρώ τη συνάντησή μας αυτή πολύ σημαντική, ενόψει της 15ης Συνόδου μας και, κυρίως, της επερχόμενης Συνόδου Κορυφής του ΕΛΚ.
Χαίρομαι λοιπόν που έχω σήμερα τη δυνατότητα να καταθέσω ορισμένες σκέψεις μου για αυτή την τόσο σφοδρή – εισαγόμενη, μην το ξεχνάμε – κρίση, που όχι μόνο μας αποπροσανατολίζει από τις μεγάλες προκλήσεις της Ευρώπης, όπως η γήρανση του πληθυσμού, η μετανάστευση, η επάρκεια ενέργειας, η έρευνα και η τεχνολογική ανάπτυξη κλπ, αλλά μας απομακρύνει από τις καταστατικές αρχές της μεγάλης μας οικογένειας.
Μια κρίση από την οποία δοκιμάζεται σκληρά η πατρίδα μου, που οι ατυχέστατοι χειρισμοί της Κυβέρνησης, την έχουν μεταμορφώσει σε οικονομικό «φόβητρο» της Ευρώπης.
Και ξεκινώ με μια πρώτη παρατήρηση για τη σφοδρότητα της κρίσης.
Η κατάσταση θα ήταν διαφορετική αν είχε εγκαίρως διορθωθεί το μεγάλο «κατασκευαστικό» λάθος της Ευρωζώνης, που κατά τη γνώμη μου ήταν η επίτευξη της ονομαστικής σύγκλισης στο τρίπτυχο «πληθωρισμός – έλλειμμα – χρέος», χωρίς να έχει προηγηθεί κάποια προσπάθεια σύγκλισης της δομής των οικονομιών της, μέσω κοινών κανόνων στη φορολογία, τους μισθούς, τις συντάξεις, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών κλπ.
Μην ξεχνάμε άλλωστε, ότι οι κανόνες που είχαν θεσπιστεί, δεν εμπόδισαν τόσο τη Γερμανία, όσο και τη Γαλλία, να σπεύσουν πρώτες, το 2003, να χαλαρώσουν το τρίπτυχο.
Το 2008, με την εισαγωγή της κρίσης, οι Κυβερνήσεις της Ευρωζώνης, στο στενό της πυρήνα, αλλά και στην Περιφέρεια, προκειμένου να διασφαλίσουν την ευστάθεια του χρηματοπιστωτικού τους τομέα και μέσω αυτής την οικονομική δραστηριότητα, παροχέτευσαν στις τράπεζες εγγυήσεις και ρευστότητα, αυξάνοντας έτσι χρέος και ελλείμματα. Αυτό, σε συνδυασμό με την παράλληλη άνοδο των επιτοκίων, ήταν παράγοντας που επιδείνωσε σε ορισμένες περιπτώσεις και το λόγο χρέους προς ΑΕΠ. Το πρόβλημα στην Περιφέρεια έγινε οξύτερο, λόγω της χαμηλής ανταγωνιστικότητας από την οποία υποφέρει.
Στην Ελλάδα, το κόμμα μου, η Νέα Δημοκρατία, είχε πάρει τα απαραίτητα μέτρα για τον περιορισμό του ελλείμματος. Είπε όλη την αλήθεια στο λαό. Προειδοποίησε για απαραίτητες θυσίες. Και έχασε τις εκλογές.
Η νέα Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ που εξελέγη τον Οκτώβριο του 2009, όχι μόνο ανέκοψε την προσπάθεια, αλλά έχασε πολύτιμο χρόνο αδρανώντας.
Ο αναμενόμενος μονόδρομος της λιτότητας για την αντιμετώπιση της έκρηξης των ελλειμμάτων, οδήγησε έτσι σε ένα πρώτο φαύλο κύκλο – κύκλο ύφεσης, που εκτίναξε το λόγο χρέους προς ΑΕΠ σε πολύ επικίνδυνα επίπεδα. Αυτό πυροδότησε κερδοσκοπικές επιθέσεις στα κρατικά ομόλογα, οδηγώντας τα τελικά σε υποτίμηση.
Η ΕΚΤ μας είχε προειδοποιήσει εγκαίρως για την εξέλιξη αυτή. Η Ελλάδα, υπήρξε αναμφίβολα το πρώτο θύμα.
Η σοσιαλιστική Κυβέρνηση με τη διεθνή της συμπεριφορά, επιτάχυνε και παγίωσε τις επιθέσεις αυτές. Και δεν αναφέρομαι μόνο στην κατασυκοφάντηση της χώρας.
Αναφέρομαι και στην κατάσταση που δημιουργήθηκε σε συνδυασμό με την επιδείνωση της ύφεσης στην Περιφέρεια που αύξησε τις επισφάλειες, μείωσε τις καταθέσεις και οδήγησε σε ένα δεύτερο φαύλο κύκλο – κύκλο πιστωτικής ασφυξίας, που στέρησε και στερεί τις οικονομίες από το απαραίτητο «καύσιμο».
Στο σημείο αυτό τίθενται δυο ερωτήματα:
Πρώτον: Με ποιο τρόπο θα σταματήσει η δυναμική που έχει εντωμεταξύ αποκτήσει η διεθνής κερδοσκοπία και πώς θα καλυφθούν οι τεράστιες ανάγκες χρηματοδότησης της οικονομικής δραστηριότητας που έχουν δημιουργηθεί; Το πρόβλημα είναι τόσο έντονο, που οι αγορές αμφισβητούν ακόμα και τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις της ίδιας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Δεύτερον: Συνιστά δημοσιονομική ενοποίηση η νέα αρχιτεκτονική της οικονομικής διακυβέρνησης που αποφασίστηκε; Διορθώνεται δηλαδή το αρχικό «κατασκευαστικό» λάθος του κοινού νομίσματος; Και αν ναι, είναι αυτό αρκετό για να απαντηθεί το πρώτο ερώτημα;
Όλοι συμφωνούμε, πιστεύω, πως αν δεν αποκρούσουμε τη δυναμική της κερδοσκοπίας και δεν εξασφαλίσουμε ρευστότητα, οι δυο φαύλοι κύκλοι, όχι μόνο θα παραμείνουν στην Περιφέρεια της Ευρωζώνης, αλλά θα μετακινηθούν αντίστροφα προς τον πυρήνα της.
Όπως επίσης συμφωνούμε με την προτεινόμενη επίδραση της νέας αυτής αρχιτεκτονικής: δηλαδή την ατομική, στους τομείς της δημοσιονομικής προσαρμογής και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και τη συλλογική, στους τομείς της άσκησης της οικονομικής πολιτικής, του ελέγχου της δημοσιονομικής πολιτικής και της επιβολής αυστηρότερων κυρώσεων.
Επειδή αρκετοί συνάδελφοι μίλησαν για συνταγματικούς περιορισμούς στα ελλείμματα, θα ανοίξω παρένθεση για να προτείνω να εξεταστεί η θέση μας και ως προς τα πλεονάσματα, αναλόγως της δομής τους. Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι η ανακύκλωσή τους από τον πυρήνα στην Περιφέρεια, δημιούργησε ανάπτυξη για όλους. Δότες και λήπτες.
Επανερχόμενος στο θέμα, επαναλαμβάνω ότι αν η νέα αρχιτεκτονική δεν οδηγεί στη σύγκλιση της δομής των οικονομιών της Ευρωζώνης, δεν μπορούμε να μιλάμε για ενοποίηση.
Σημειώνω ωστόσο με μεγάλη μου λύπη, ότι η όποια ενοποίηση -προκειμένου για την Περιφέρεια της Ευρωζώνης και δη την Ελλάδα- επιχειρείται σήμερα να υλοποιηθεί μέσω των Μνημονίων και όχι με θεσμικό τρόπο, όπως προανέφερα μιλώντας για σύγκλιση της δομής των οικονομιών.
Πρόσφατα, η Τρόικα ενημέρωσε την Ελληνική Κυβέρνηση, ότι οι κατώτατες αμοιβές στον Ελληνικό ιδιωτικό τομέα είναι «υψηλότερες σε σχέση με άλλη κράτη της Ευρωζώνης που έχουν το ίδιο επίπεδο οικονομικής ευημερίας», υπονοώντας την Πορτογαλία. Και τι σημαίνει αυτό; Οι καταστάσεις είναι εντελώς διαφορετικές. Και αν είναι έτσι, γιατί να μην εφαρμόσουμε και εμείς χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές όπως η Ιρλανδία, που μάλιστα έχει θετικές ενδείξεις για έξοδο από το δικό της Μνημόνιο;
Και εν πάση περιπτώσει, έχω μια «Κοινοτική» ένσταση στο θέμα αυτό: Σκοπός μας κάποτε ήταν η σύγκλιση με τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο. Όχι με τον κατώτατο δείκτη, όπου υπάρχει ή εμφανίζεται. Έτσι εξελίχθηκε πλέον το αναπτυξιακό μας πρότυπο; Αυτό υποσχεθήκαμε στους πολίτες της Ευρώπης;
Θα με ρωτήσετε τότε, γιατί δεν εντείνετε εσείς στην Ελλάδα τις πρωτοβουλίες σας ώστε να επιτύχετε τα αποτελέσματα που επιθυμείτε;
Θα είχα να σας πω πολλά για τον τρόπο που υποτίθεται ότι το επιχειρεί αυτό η σοσιαλιστική Κυβέρνηση.
Θα περιοριστώ στο να σας δώσω σύντομα μια συνολική εικόνα της κατάστασης, όπως έκαναν και οι περισσότεροι συνάδελφοι, παρουσιάζοντας τους χειρισμούς που έγιναν στις χώρες τους.
Στην περίπτωση της χώρας μου, το μέγεθος της κρίσης, αλλά και η ταχύτητα με την οποία εξαπλώθηκε λόγω των χειρισμών της σοσιαλιστικής Κυβέρνησης, είναι τόσο μεγάλες, που δεν οδήγησαν μόνο σε κοινωνική εξαθλίωση, αλλά και σε ύφεση τέτοιου βάθους που καμία διαρθρωτική προσαρμογή δεν μπορεί εύκολα να αναχαιτίσει.
Οι διαδοχικές μειώσεις των μισθών και των συντάξεων και οι διαρκείς αυξήσεις των άμεσων και των έμμεσων φόρων, έχουν πλέον καταστήσει αδύνατη τη λειτουργία της αγοράς. Το αποτέλεσμα δεν είναι μόνο η περαιτέρω πτώση του τζίρου και, άρα, και των φορολογικών εσόδων, αλλά ένα ντόμινο χρεοκοπιών ακόμα και των υγιών, ανταγωνιστικών και εξαγωγικών επιχειρήσεων, λόγω της αδυναμίας του κράτους να εξοφλήσει παράλληλα τις υποχρεώσεις του προς τις περισσότερες από αυτές.
Φέτος, η ύφεση που έφτασε το 5,5% – ένα ποσοστό μεγαλύτερο ακόμα και από εκείνο που σημειώθηκε το 1974, με την εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο – έχει «καταπιεί» το σύνολο σχεδόν της δημοσιονομικής προσαρμογής. Συγκεκριμένα, για τη μείωση του ελλείμματος κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ, λήφθηκαν μέτρα ύψους 10% του ΑΕΠ!
Και όλη αυτή η κατάσταση, δημιουργήθηκε υπό την αυστηρότερη δυνατή οικονομική εποπτεία.
Σημειώστε δε ότι το σύνολο των μέτρων που έχουν ληφθεί από την αρχή της εφαρμογής του Μνημονίου, σχεδόν αγγίζουν το ποσό που έχουμε, μέχρι στιγμής εισπράξει από το μηχανισμό στήριξης.
Από την άλλη πλευρά, το χρέος μας εκτινάχθηκε στο 162% του ΑΕΠ φέτος, με εκτίμηση να φτάσει το 173% του ΑΕΠ το 2012, από 127% το 2009.
Γνωρίζω συνταξιούχο με ετήσιο εισόδημα 8,500 Ευρώ, που κλήθηκε να καταβάλλει 74 Ευρώ στην εφορία ως έκτακτη εισφορά. Αναρωτιέται κανείς, από αυτά τα 8.500 Ευρώ χρεώθηκε η Ελλάδα; Ή μήπως με αυτά τα 74 θα ξεχρεώσει;
Είναι σαφές ότι αν συνεχιστεί η ύφεση, το χρέος δεν θα είναι εξυπηρετήσιμο, ούτε με μηδενικά επιτόκια.
Συνεπώς μιλάμε για οικονομική και κοινωνική συντριβή που ενδέχεται να γίνουν ακόμα μεγαλύτερες, αν δεν υπάρξουν κατάλληλες αποφάσεις στο ζήτημα της αξίας των κρατικών ομολόγων.
Σημειώστε επίσης ότι όλη αυτή η συζήτηση για το «κούρεμα», έχει ήδη δημιουργήσει σοβαρούς τριγμούς. Οι τράπεζες ψάχνουν απεγνωσμένα το αντίδοτο. Τα δε ασφαλιστικά ταμεία τα έχουν χαμένα. Για εμάς πάντως, είναι αδιανόητο, να γίνονται, αν γίνονται, υπολογισμοί για το ποιο ύψος του κουρέματος είναι το πιο ευνοϊκό για τη μια ή την άλλη δανείστρια χώρα, προκειμένου να μειώσει τη συμμετοχή της στο μηχανισμό στήριξης.
Και κάτι ακόμη. Το Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών, έχασε μέσα σε δυο χρόνια 65 δις Ευρώ. Αντιλαμβάνεσθε ότι αυτό έχει αντίκτυπο και στις αποκρατικοποιήσεις, αφού η αποτίμηση μιας επιχείρησης δεν είναι τίποτε άλλο από τα μελλοντικά της κέρδη. Όταν δεν φαίνεται καμία προοπτική, όπως τώρα, πουλάς μόνο ζημιές, που δεν αγοράζει κανείς. Εκτός αν ξεπουλήσεις.
Εμείς, ως Νέα Δημοκρατία, καταθέσαμε αναλυτικές, κοστολογημένες και τεκμηριωμένες προτάσεις για την οικονομία, την εξάλειψη της γραφειοκρατίας, την ταχύτητα και την ποιότητα στις διαδικασίες, την αποτελεσματικότητα στη δημόσια διοίκηση, τη στήριξη και εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος, την αξιοποίηση των κονδυλίων του ΕΣΠΑ, τις αποκρατικοποιήσεις κλπ.
Δηλαδή και για τη δημοσιονομική προσαρμογή, αλλά και για την ανάπτυξη μέσω της διαρθρωτικής προσαρμογής. Μετέχουμε με τις προτάσεις αυτές στην Κοινοβουλευτική διαδικασία και έχουμε στηρίξει όλα τα νομοθετήματα που θεωρούμε πως κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση. Πρόσφατα παρουσιάσαμε μια ολοκληρωμένη πρόταση για ένα νέο φορολογικό σύστημα, σύγχρονο και σταθερό, σε βάθος χρόνου. Στόχος μας είναι να βγάλουμε την Ελλάδα από τα σημερινά αδιέξοδα, χωρίς να αφήσουμε πίσω μας «ανθρώπινα θύματα».
Και αυτός ο στόχος εξυπηρετείται μόνο με τον απεγκλωβισμό της Ελλάδας από την ύφεση. Και πρέπει να είναι ένα στόχος κοινός για όλους μας. Αυτό δεν θα πρέπει να το παραβλέπουν οι φίλοι μας οι Γερμανοί, πρώτον, γιατί τα πλεονάσματά τους -προ της κρίσης, δημιουργήθηκαν σε ποσοστό πάνω από 60% από την Ευρώπη και ιδίως την Περιφέρειά της και δεύτερον, γιατί χωρίς ανάπτυξη στην Περιφέρεια, δεν θα μπορέσουν να τα ξαναδημιουργήσουν.
Υπάρχουν λύσεις για να επιτύχουμε την ανάκαμψη για την ανάπτυξη. Το μενού είναι, όπως γνωρίζετε, ιδιαίτερα πλούσιο: αγορά κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ, από την πρωτογενή και δευτερογενή αγορά, ανταλλαγή ομολόγων, δάνεια, κεφαλαιακή ενίσχυση ή αναδιάρθρωση των τραπεζών μέχρι και «αύξηση» του νομίσματος.
Οι ηγεσίες της Ευρώπης, σήμερα περισσότερο από ποτέ άλλοτε, οφείλουν να επιδείξουν πυγμή και αντοχή. Να κρίνουν ορθά τα δεδομένα και να σταθμίσουν συνολικά την κατάσταση. Και έτσι να λάβουν τις αποφάσεις εκείνες που θα στείλουν το πιο ξεκάθαρο μήνυμα, στους πολίτες και τις αγορές.
Το ΕΛΚ που πλειοψηφεί στις Κυβερνήσεις, έχει την πιο μεγάλη ευθύνη.
Σας ευχαριστώ.