To μέλλον (μας) της Ευρώπης – Άρθρο στο protagon.gr
«Ζακ, στην Ελλάδα δεν είσαι άνθρωπος, είσαι πακέτο». Αυτή η ατάκα της Ελένης Αρβελέρ προς τον Ζακ Ντελόρ συμπυκνώνει με τον πλέον παραστατικό ίσως τρόπο πώς για δεκαετίες αντιλαμβανόμασταν την Ευρωπαϊκή Ένωση. Χρηματοδοτήσεις εν είδει δώρου, (εξού και το πακέτο) γυμνές από υποχρεώσεις. Καμία αναφορά στο υπόλοιπο θεσμικό πλαίσιο, καμία συζήτηση για το «κοινοτικό κεκτημένο», για την ιδιότητα του Ευρωπαίου Πολίτη.
Και μετά ήρθε η κρίση. Και η κουβέντα έγινε πάλι με όρους στρεβλωτικούς, ανάμεσα σε μνημονιακούς και αντιμνημονιακούς, με βαρείς χαρακτηρισμούς (προδότες, χούντα, κατοχή), που σε τέτοια ένταση μόνο στην ελληνική πολιτική σκηνή τους ακούσαμε, παρότι κι άλλες χώρες βίωσαν σκληρά την κρίση.
Όταν το 2004 άφηνα μετά από 17 χρόνια την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και αναλάμβανα Γενικός Γραμματέας στο Υπουργείο Οικονομικών με αρμοδιότητα τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα, πίστευα ότι αυτά θα μπορούσαν να αποτελέσουν τον μοχλό ανάπτυξης που η χώρα μας χρειάζονταν, όχι μόνο για να αποκτήσει τις απαραίτητες υποδομές αλλά και για να αλλάξει νοοτροπία, να προχωρήσει σε θεσμικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις. Έχοντας μετά από πολύ σκληρή διαπραγμάτευση εξασφαλίσει το 2006 τη μεγαλύτερη χρηματοδότηση από κάθε άλλο παλιό κράτος-μέλος (το ΕΣΠΑ 2007-2013) ήθελα να πιστεύω ότι οι απαραίτητες αυτές μεταρρυθμίσεις θα έμπαιναν πλέον σε τροχιά υλοποίησης. Το πρόγραμμα «εξοικονομώ κατ’ οίκον», για παράδειγμα, δεν ήταν απλά ένα πρόγραμμα «να αλλάξουμε κουφώματα», ήταν μια στοχευμένη δράση για να αποκτήσουμε αντίληψη για την ανάγκη εξοικονόμησης ενέργειας.
Από το 2007 ως το 2009, κατά τη διάρκεια της θητείας μου ως Γραμματέας Ενέργειας στο Υπουργείο Ανάπτυξης, ξεκίνησαν οι έρευνες για τους υδρογονάνθρακες – οι πρώτες μετά από 40 χρόνια ατελείωτων συζητήσεων.
Ακόμα και μέσα στην κρίση, στη θητεία μου ως Υπουργός Ναυτιλίας και Αιγαίου, καταφέραμε να περάσουμε την εθνική στρατηγική λιμένων αλλά και να ενισχύσουμε νομοθετικά τη νησιωτική πολιτική, ξεπερνώντας τις ενστάσεις της τρόικας.
Όμως, δυστυχώς, στο επίπεδο του δημοσίου διαλόγου στην Ελλάδα δεν καταφέραμε ποτέ να συζητήσουμε σοβαρά για την πορεία της Ευρώπης και για την ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που ορισμένοι εύκολα απαξιώνουν ξεχνώντας ότι συναποφασίζει τις περισσότερες πλέον πολιτικές της Ε.Ε., έχει καθοριστικό ρόλο στην επιλογή του προέδρου της Επιτροπής αλλά και ότι εγκρίνει τον προϋπολογισμό της Ε.Ε.
Δε συζητήσαμε ούτε για την Ευρώπη που θέλουμε: Περισσότερη ενοποίηση και περισσότερη δημοκρατία στην Ένωση, ουσιαστική συνεργασία αλλά και περισσότερες δεσμεύσεις; Ή, χαλαρή Ένωση, με διατήρηση των εθνικών διαχωριστικών γραμμών, αλλά και τον κίνδυνο μόνιμης επιβολής του «νόμου του ισχυρού»;
Όταν ήρθε η κρίση, η δική μας ανετοιμότητα και τα λάθη που σίγουρα έγιναν σε ευρωπαϊκό επίπεδο, διαστρέβλωσαν τελείως τη συζήτηση.
Όμως η Ευρώπη έχει ξεπεράσει την κρίση, τουλάχιστον το χειρότερο κομμάτι της και πλέον ετοιμάζεται να αλλάξει ταχύτητα. Οι συζητήσεις για τη θεσμική μετεξέλιξη έχουν ήδη αρχίσει. Η ελληνική κοινωνία για την ώρα μένει αμέτοχη. Αν αύριο στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο βρεθούν 21 εκπρόσωποί μας που είτε «θα μεταφέρουν το μήνυμα διαμαρτυρίας», είτε θα προσπαθούν ασθμαίνοντας να καταλάβουν το ευρωπαϊκό περιβάλλον στο οποίο θα κληθούν να αποφασίσουν, η χώρα μας θα μείνει με βεβαιότητα στην τελευταία ταχύτητα. Και αυτό μπορεί να σημαίνει εκτός των νέων πιο συμπαγών δομών που φαίνεται πως θα οικοδομηθούν με τη συμμετοχή των κρατών μελών που επιθυμούν να συνεχίσουν μπροστά.
Την Κυριακή θα κάνουμε την επιλογή μας, ο καθένας με τα κριτήρια που έχει θέσει. Ο σταυρός προτίμησης δίνει στους πολίτες τη δυνατότητα και την ευθύνη να ορίσουν την εκπροσώπησή τους. Τα αποτελέσματα θα τα βιώνουμε τουλάχιστον για τα επόμενα 5 χρόνια. Ας επιλέξουμε σωστά πρόσωπα και πολιτικούς σχηματισμούς.
Ο Κωστής Μουσουρούλης είναι υποψήφιος Ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, τ. Βουλευτής Χίου και τ. Υπουργός Ναυτιλίας & Αιγαίου. Είναι οικονομολόγος, με μεταπτυχιακά στην ευρωπαϊκή οικονομία, τη δημόσια διοίκηση και τις διεθνείς σχέσεις, πρώην στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.